Nijmegen van nu: betrouwbare overheid
We willen een betrouwbare overheid zijn en dit laten blijken uit de manier waarop we al onze dienstverlening uitvoeren en samenwerken met de Nijmegenaren, ondernemers en instellingen in onze stad. Door te focussen op de uitvoering en de manier waarop we in de stad als betrouwbare overheid presteren werken we aan het verbeteren en herstellen van het vertrouwen. Daar hoort bij dat we in tijden van schaarste en moeilijke keuzes, transparant blijven over de keuzes en de motivering daarvoor.
Een valkuil is dat we geneigd zijn om in tijden van schaarste vanuit de overlevingsmodus te opereren en te zoeken naar controle of technische middelen in plaats van bewuste keuzes te maken en te blijven investeren met focus op de verbinding met de stad. Een andere valkuil is de neerwaartse spiraal waarbij we in zwaarder weer vasthouden aan bestaande werkwijzen en juist te weinig innoveren/transformeren.
In onze dienstverlening is het de kunst om de balans te vinden tussen eenvoud en maatwerk. Standaardisatie, automatisering en digitalisering zijn wenkende perspectieven voor dienstverlening in het licht van beperkte uitvoeringskracht. Maatwerk is immers meer werk en duurder. Tegelijkertijd is de roep om maatwerk wel groot, juist vanuit de behoefte aan rechtvaardigheid en betrouwbaarheid.
Die balans is ook van belang voor de voortschrijdende digitalisering. Systemen houden aan de ene kant onze organisatie betaalbaar en doelmatig, aan de andere kant willen we systeemdenken voorkomen. We dienen ons bewust te zijn van de risico’s en hierin bewuste keuzes te maken. Nieuwe (digitale) technologie biedt groot potentieel om de behoeften van burgers goed in te vullen en de groei van het aantal gemeentetaken op te vangen. De inzet daarvan kan ook keerzijden hebben op het vlak van toegankelijkheid, privacy en ethiek.
Bij het nastreven van beleidsdoelen moeten we alert blijven op eventuele nadelige bijeffecten van technologie en hierop bijsturen. De Nationale Ombudsman waarschuwt dat digitalisering van de dienstverlening via algoritmen en het ontbreken van maatwerk en persoonlijk contact kan doorwerken op de geloofwaardigheid van de overheid en het vertrouwen van burgers in de overheid. We moeten daarom kritisch naar onze digitale processen kijken waarbij de menselijke factor altijd voorop staat, en bewust meer doen om het vertrouwen van burgers in onze dienstverlening te behouden. Digitalisering is altijd een middel, nooit een doel. Zeker bij de vlucht die kunstmatige intelligentie aan het nemen is, is het ongelooflijk belangrijk om de publieke waarden te borgen.
We stellen voor te koersen op bewuste keuzen die het vertrouwen versterken.
- Het onderling goede politieke samenspel tussen college en raad bij moeilijke en impopulaire keuzes in relatie tot de bestuurbaarheid van onze stad, ook met betrekking tot participatie. Hoe kiezen we de juiste focus en op basis van welke waarden en belangen?
- Meer inzetten op vertrouwen en minder op controle.
- Expliciete keuzes maken bij de uitvoering van nieuwe wettelijke taken zonder dekking voor de uitvoering ervan? Denk aan de regulering van de woningmarkt en de briefadresregeling voor daklozen. Zetten we daar eigen middelen voor in?
- Bewuste keuzes maken voor de kwaliteit van onze dienstverlening en daar dan ook voor gaan staan als bestuur en organisatie. Waar zetten we maatwerk voorop en waar kiezen we voor eenvoud en snelle uitvoering?
- Systemen houden onze organisatie betaalbaar en doelmatig. Systemen zijn echter niet leidend. Publieke waarden op het gebied van o.a. toegankelijkheid, privacy en ethiek dienen geborgd te zijn, zeker bij de vlucht die kunstmatige intelligentie aan het nemen is, is het buitengewoon belangrijk om de publieke waarden te borgen.